Covid – 19 aşılama süreci devam ederken; hala bir çok soru karşılık bekliyor. Aşı sıklığı ve dozu, karantina süreci gerekliliği, aşının yan tesirleri ve birinci doz ile ikinci doz aşının birebir olma zaruriliği halkın en çok merak ettiği hususların başında geliyor. Aşı yapıldıktan sonra karantina sürecine muhtaçlık olmadığını belirten uzmanlar, birinci ve ikinci doz aşıların da kesinlikle tıpkı aşı olması zorunluluğunu vurguluyor. Uzmanlar, birinci doz aşıdan sonra 28 ya da 1 aylık bir müddet geçmesi gerektiğini tabir ediyor ve ortaya çıkan belirtilerin şiddetlenmesi durumunda en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmasını tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Songül Özer, Covid-19 aşısı ile ilgili merak edilen mevzularla ilgili kıymetli bilgiler paylaştı.
İki doz aşı ortasında 28 gün ya da 1 ay olmalı
İlk aşı ile bedende antikor düzeyinin aşikâr bir seviyeye kadar gelebildiğini belirten Dr. Songül Özer, “O yüzden tam olarak muhafazaya yetmiyor. Antikor düzeyinin daha çok yükselmesi ve daha uzun müddet bedende kalması için yaklaşık 28 gün ya da 1 ay sonra ikinci aşının da kesinlikle yapılması gerekiyor. Aşının ne kadar müddet için gözetici olabileceği ile ilgili şu an için net bir bilgi bulunmamakta. En yakın vakitte influenza pandemisi ile karşılaşmıştık. Influenza üzere düşünürsek bu aşının da ortalama 1 yıl müddet için koruyacağına inanıyoruz. Bu mühlet daha da uzun ya da daha kısa olabilir. Şu an için net bir bilgi paylaşmak sıkıntı. Sahip olduğumuz şimdiki bilgilere nazaran yılda 1 kere tekrarlanacakmış üzere düşünüyoruz” dedi.
Aşıdan sonra karantina gerekli değil
Aşıdan sonra karantinaya girmeye katiyen gerek olmadığını vurgulayan Özer, “Aşıyı yaptırdıktan sonra muhafaza altına aldığımızı ve ikinci dozu yaptıktan sonra da müdafaayı yükselttiğimizi düşünüyoruz. Karantinayı etkin olarak teneffüs sekresyonları ile etrafa virüs saçan ya da saçma ihtimali olan şahıslara uyguluyoruz. Aşı olan bireylerin bedeninde faal virüs yoktur. Faal virüs olmadığı için etrafa saçma, bulaştırma, hastalık olmadığı için yayma üzere bir ihtimalleri de yok. O yüzden karantina mutlaka gereksiz diyebiliriz” diye konuştu.
Aşının kesin tesirleri şimdi net olarak bilinmiyor
Herhangi bir bilim beşerinin aşının tesirleri ile ilgili bilgi sahibi olduğunu düşünmediğini söyleyen Dr. Songül Özer, kelamlarına şöyle devam etti:
“İlk 3 faz denemeleri işte bu yüzden yapılıyor. Birinci faz daha çok hayvanlar üzerinde, ikinci fazda daha dar bir insan kümesinde, üçüncü fazda daha fazla uzun mühlet ve fazla sayıda beşerle deneme yapılıyor. O uzun mühlet şimdi geçmedi. Hastalık şimdi 1 yıldır hayatımızda. Aşı çok daha kısa müddettir var. O yüzden hastalığın uzun vadedeki tesirlerini hiç bilemediğimiz üzere aşının tesirlerini de katiyen bilmiyoruz. Bu teknikle geliştirilmiş olan diğer aşılar var hayatımızda. Koronavirüse karşı değil lakin diğer virüslere karşı geliştirilmiş olan aşıları biz on yıllardır kullanıyoruz. 60-70 yıldır kullandığımız aşılar var. Onların uzun vadede neler yaptıklarını biliyoruz. Hiç birinin hayatla bağdaşmayan yan tesirleri olmadı. Elbette aşı yapıldığında kaşıntı ve kızarıklık yapabiliyor. Bu yüzden aşı yaptığımız kişiyi yarım saat boyunca müşahede altında tutuyoruz. Şimdi bir tecrübemiz olmadığı için çok uzun vadede nasıl bir tesir yapabileceğine dair bir bilgi bulunmamakta.”
Belirtiler şiddetlenirse sıhhat kuruluşuna başvurulmalı
Sağlık Bakanlığının da tavsiye ettiği üzere 15 – 30 dakika müddetince aşı yapılan kişinin birinci tepkileri açısından müşahede altında tutulması gerektiğine dikkat çeken Dr. Songül Özer, “Biz de hastanemizde aşı uygulamasına başladık. Aşı yaptığımız şahısları bir hemşire ve bir doktor nezaretinde yarım saat boyunca nezaret altına alıyoruz. Birinci belirti olarak aşı yerinde kızarıklık, kaşıntı yahut ağrı olabilir. Birinci gece tahminen baş ya da kas ağrısı olabilir. Bilhassa aşı yapılan bölgede bir hassasiyet meydana gelebilir. Bu belirtiler dışında çok fazla bir tesir beklemiyoruz. Bu belirtilerin oluşmasını olağan karşılıyoruz. Kas içine ya da deri altına yapılan bütün aşılarda oluşabilen lokal tesirler olduklarını söyleyebiliriz. Ağrı olduğunda bir parasetamol çeşidi bir ağrı kesici, ateş düşürücü alabilirler. Birinci yarım saatin akabinde hastaneden ayrıldıktan sonra bu belirtiler şiddetlenirse hekimlerine ya da en yakın sıhhat kuruluşuna müracaat etmelerini gerekir” diye konuştu.
İki doz aşı katiyetle birebir olmalı
İlk doz aşı ile ikinci doz aşının tıpkı marka olma gerekliliğinin çok sık sorulan sorulardan biri olduğunu tabir eden Özer, “İnaktif ve mRNA tekniği ile üretilen aşılardan hangisini tercih etmeleri noktasında karar veremiyorlar. Bir doz birinden ikinci dozu başkasından olabilir miyim üzere sorular geliyor. Bu mümkün değil. Şayet birinci doz inaktif aşı ile aşı olunduysa ikinci doz da birebir olmalı. Birebir teknikle oluşturulan aşı da demiyoruz birebir tıpkı aşı olması gerekiyor. Her aşının virüsün hangi bölgesine karşı yapıldığını bilemezler. Her aşının üretim tekniği farklı. Metot birebir olsa da virüsün çalıştırıldığı bölge farklı oluyor. O yüzden birebir firmanın birebir aşısı ile 2’nci dozu yaptırmak gerekiyor. 1 ay ortayla aşıları yaptırdıktan sonra şu anki açıklamalara nazaran lakin 1 yıl sonra lakin bir diğer marka aşı ya da farklı bir formülle aşı yaptırılabilir” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
