Büro-İş Sendikası Genel Lideri Alay Hamzaçebi, emeklilerin satın alma güçlerinin her ay geriye gittiğini söyledi.
“Açlık ve yoksulluk sonu her ay artıyor. Emekli maaşı sayı olarak yerinde saymakta, satın alma gücü olarak devamlı geriye gitmektedir” diyen Büro-İş Genel Lideri Alay Hamzaçebi, “Mazot 20 lira iken en düşük emekli maaşı 7 Bin 500 TL idi, mazot 40 lira olmuş. Keza döviz, besin, ulaşım, barınma v.s fiyatları da benzeri oranlarda artmıştır. En düşük emekli maaşı yeniden 7 Bin 500 TL olarak yerinde saymaya devam etmektedir.
Türkiye’de 16 milyon emekli var. Bundan 25-30 yıl evvel 30 yıl çalışan bir kişi; çalışırken bir hatta ikinci bir konut, emekli olunca emekli ikramiyesi ile bir mesken bir de otomobil alabilirken şu an emekli ikramiyesi ile yalnızca 30 yaşında ikinci bir otomobil alabilmektedir. Arabayı alsa bile düşük emekli maaşı ile otomobilin vergisini, kaskosunu, sigortasını, yüksek yakıt masraflarını karşılayamaz. Ev sahibi olamayan emekli, düşük emekli maaşları ile artık kirasını bile ödeyemiyor, kâfi besine erişim sağlayıp beslenemiyor. Emekli olduktan sonra rahat bir hayat sürmek için yıllarca çalışıp prim ödeyen ve İkinci baharında torun sevip gezmesi gereken 4 milyon emekli ikinci bir iş yaparak çalışmak zorunda kalıyor. Biz ikinci iş yapan bu emeklilere “Çilekeş Emekli” diyoruz.
Sn. Cumhurbaşkanı Kasım’da ikinci iş yapmayan 12 milyon emekliye bir kereliğine 5 bin TL ödeneceğini ve bununda bütçeye maliyetinin 61 milyar TL olduğunu söyledi. Buradan 12 milyon 200 bin çalışmayan emekli olduğu, ikinci bir iş yapan emeklilerin ise 4 milyon olduğu anlaşılmaktadır” dedi.
Çilekeş Emekliler Çalıştıkları Sürece SGK’ya Yüzde 32 Prim Öder
Hamzaçebi, kelamlarını şöyle devam ettirdi, “Çilekeş emekliler, çalıştıkları sürece SGK’ya Toplumsal Güvenlik Takviye Primi (SGDP) ismi altında toplam % 32 prim öderler. Mevzuat gereği; (4/a) sigortalıları istikametinden SGDP ödenmiş müddetlerde sigortalılara iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası tarafından yardım yapılmakta olup, bu mühletler malullük, yaşlılık ve mevt sigortaları istikametinden sigortalılık mühleti sayılmamakta, primler toptan ödeme olarak iade edilmemekte ve hizmet birleştirilmesinde dikkate alınmamaktadır. Asgari fiyatlı bir çilekeş emekliden çalışırken aylık 4 Bin 500-TL civarında (SGDP) Primi devlete kesilip ödenmektedir. SGDP priminin yüksekliği ve bu mühletlerin çalışan emeklinin malullük, yaşlılık ve mevt sigortaları tarafından sigortalılık mühleti sayılmaması, primlerin toptan ödeme olarak iade edilmemesi ve hizmet birleştirilmesinde dikkate alınmaması da başka bir haksızlıktır. 4 milyon çilekeş emekliden aylık 4 Bin 500-TL’den toplam 18 milyar TL, 4 aylık 72 milyar TL devlet gelir elde etmektedir. Çalışan emekliden 72 milyar TL alınıp bunun 61 milyar TL si çalışmayana verilecek. Aslında 5 bin TL’nin maliyeti ikinci bir iş yapan çilekeş emekliden karşılanmış olacak. Mecburiyetten çalışmak zorunda olan ve devlete aylık 4 Bin 500 TL prim ödeyen bu emeklilere 5 Bin TL verilmemesi de haksızlıktır. Sağlık ve yaşlılığa bağlı nedenlerle çalışamayan emeklilerimizde var. Bu bölüme bir aylık verilecek 5 Bin TL yaraya merhem bile olmayacaktır. 5 Bin TL kâfi olmamakla birlikte bütün emeklilerin kök maaşlarına her ay yansıtılmalıdır”
Seyyanen Artırım Emekliye Verilmedi
“Öte yandan; 2023 Temmuz ayında çalışan memurlara yapılan 8 Bin 77-TL seyyanen artırım, emeklilere verilmedi hatta çalışan memurun emekli keseneğine bile sayılmadı. Şu an ki sayılara nazaran bir memurun emekli ikramiyesinde 202 Bin TL, emekli maaşında da her ay 6 Bin 300 TL az maaş alması demektir. Bu sayılar emekli olacak bir memur için çok yüksek kayıplardır. Emekliliği çoktan hak etmiş olmasına karşın mevcut çalışan memurlar artık emekli olamıyor re’sen emeklilik yaşını beklemektedirler. 8 Bin 77-TL bütün memurların emekli keseneğine sayılmalıdır. Bu sayede emeklilik özendirilerek genç kesite kamuda istihdam imkanı sağlanmış olacaktır. Hiper enflasyon karşısında satın alma gücü devamlı azalan bütün emeklilere 8 Bin 77-TL ödenmesi gerekiyordu. Hükümet bu sayısı yalnızca çalışan memurlara vererek Temmuz/2023’den yıl sonuna kadar 6 ayda 16 milyon emekliden 775 milyar TL tasarruf etmiş olacak. Bu sayı 1 trilyon 150 milyar liralık ek bütçenin % 67 ‘sine denk gelmektedir. Buradan şu sonucu çıkarmak gerekir. Yüksek enflasyonun bedelini emekliler ve çalışan işçiler ödemektedir. Tahlil olarak da yüksek katma paha yaratan yüksek teknolojik yatırımlar ve üretim yaparak kaynakları verimli kullanmak gerekir. Bu sayede çalışanlar başta olmak üzere dar gelirli ve emeklilerin satın alma gücü korunmuş olur, toplumsal güvenlik sitemi sürdürülebilir ve finanse edilebilir olmuş olacaktır” (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)
