Sık sık tatlı yeme isteği, yemeklerden sonra uyku hali, gece yeme atakları, konsantrasyon zahmeti, agresiflik, kilo artışı üzere bulguların insülin direnci işareti olabileceğini vurgulayan VM Medical Park Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Kliniği’nden Diyetisyen Nimet Kültekin, “İnsülin direncinde en değerli tedavi prosedürü, hakikat ve sağlıklı beslenmedir” dedi.VM Medical Park Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Kliniği’nden Diyetisyen Nimet Kültekin, insülin direnci hakkında açıklamalarda bulundu.İnsülinin tarifine değinen Dyt. Kültekin, “İnsülin, pankreas hücrelerimiz tarafından salgılanan, yemek yediğimizde artan, kan şekerimizin hücrelere girişini sağlayarak kan şekerimizi düşüren bir hormondur. Halk ortasında kapalı şeker olarak da bilinen insülin direnci ise hücrelerimizin insüline duyarsızlaşması durumudur. Hücreler daima ve yüksek ölçüde insüline maruz kalınca bir müddet sonra insüline yanıt vermezler ve kan şekerimiz daima yüksek kalır. İnsülin direnci arttıkça kan şekerimizin daima yüksek olması, pankreasın daha fazla insülin salgılamasına neden olur. Bu durum bir mühlet sonra pankreasın bozulmasına ve halk ortasında şeker hastalığı olarak bilinen tip 2 diyabet oluşumuna neden olur” diye konuştu.BELİRTİLER GÖZ GERİSİ EDİLMEMELİDyt. Nimet Kültekin, yemek yedikten çabucak sonra acıkma, yemek yedikten sonra uyku gelmesi, tatlı yeme isteğinin çok sık olması, gece uykudan uyanıp bir şeyler tüketilmesi, nizamlı beslenildiği halde kilo verilememesi, agresiflik, konsantrasyon zahmeti üzere durumların yaşanmasının insülin direncini işaret edebileceğini söyledi.KAN ANALİZİ İLE ÖĞRENİLİRİnsülin belirtilerini gözlemlenmesi halinde tabip denetiminde kan analizi ile insülin direncinin olup olmadığının öğrenilebileceğini belirten Dyt. Nimet Kültekin, “İnsülin direnci açlık kan şekeri ile açlık insülin düzeylerinin çarpıldıktan sonra 405’e bölünmesi ile hesaplanır. Ortaya bir HOMA-IR yani insülin direnci bedeli çıkar. Çıkan sonucun 2.5’un altına olması istenir, 2.5 ve üzeri ise insülin direnci vardır diyebiliriz” açıklamasında bulundu.HAREKETSİZ BİREYLER RİSK ALTINDADyt. Nimet Kültekin, insülin direncinde risk faktörlerini şu formda sıraladı:
- Ailesinde şeker hastalığı olan bireyler,
- Gebelik şekeri tanısı alan bayanlar,
- İdeal kilosunun üzerinde olan bireyler,
- Özellikle göbek bölgesinde yağlanma olan şahıslar,
- Gün içerisinde hareketsiz olan bireyler daha fazla risk altındadır.
İNSÜLİN DİRENCİ VE BESLENME İLİŞKİSİİnsülin direnci ve beslenme bağlantısından bahseden Dyt. Kültekin, “Fazla kilolar mı insülin direncine neden olur, insülin direnci mi kilo artışına sebep olur tam olarak çözülmemiş olsa da bireylerin fazla kilolarını vermeleri insülin direncinin kırılması için gereklidir” tabirlerini kullandı. Beslenme düzenlenmediği takdirde insülin direnci tip 2 diyabetle (şeker hastalığı) sonuçlanacağını vurgulayan Dyt. Nimet Gültekin, insülin direnci olan bireyler için beslenme tekliflerini şöyle sıraladı:
- Düzenli ve istikrarlı uygulanan beslenme programı ile kişinin insülin direnci ve kan şekeri seviyeleri düşürülebilir.
- İnsülin direnciniz varsa, besinleri glisemik indeksine dikkat ederek tüketmeniz gerekir. Glisemik indeks, besinlerin kan şekerini yükseltme tesiridir. Glisemik indeksi yüksek olan besinler kan şekerinin süratli yükselmesine sebep olarak, insülin direncinin artmasına neden olur.
- İnsülin direnci olan bireyler glisemik indeksi düşük olan kurubaklagil, fındık, elma, portakal üzere posalı meyve ve zerzevat, bulgur, tam tahıl, kepekli ekmek üzere besinleri tercih etmeli, glisemik indeksi yüksek; patates, beyaz ekmek, beyaz pirinç, meyve suları, olgun muz ve karpuz üzere besinlerden uzak durmalıdırlar.
- Öğün saatleri insülin direnci olan bireyler için büyük ehemmiyet taşır. Öğün tertibi 3 saatte bir olacak halde 3 ana 2-3 orta öğün içeren bir beslenme planı oluşturulmalıdır.
- Beslenme programında karbonhidrat, protein ve yağ kaynaklı besinler istikrarlı bulunmalıdır.
- İşlenmiş besinlerden uzak durulmalıdır.
- Aşırı yağ ve yağlı yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalıdır, etlerin görünen yağları tüketilmemelidir.
- Sebze ve meyve tüketimi ihmal edilmemeli bilhassa posa pahası yüksek şeker içeriği düşük sebzelere öğünlerde kesinlikle yer verilmelidir.
- Kuru meyve ve meyve suları yerine lif kaynağı olan taze meyveler tercih edilmelidir.
- Ara öğünlerde tüketilen meyvenin yanında süt, ayran, kefir üzere protein kaynakları yahut ceviz, badem, fındık üzere yağlı tohumlar tercih edilmelidir.
- Karbonhidrat kaynağı olarak beyaz un ve şekerli besinler yerine tam tahıllı eserler ve baklagiller tüketilmelidir.
- Yemeklerde pirinç pilavı yerine bulgur pilavı yahut kepekli makarna, beyaz ekmek yerine esmer ekmekler tercih edilmelidir.
- En değerlisi, beslenme programıyla birlikte sistemli bir fizikî aktivite de yapılmalıdır.
İnsülin direncimiz olmasa bile sıhhatimizi koruyabilmek, kronik hastalıklara yakalanmadan tedbir alabilmek ve daha kaliteli bir ömür sürdürebilmek için üstte sıralanan hususlara dikkat edilmesi gerektiğini dikkat çeken Dyt. Nimet Kültekin, “Bugün sıhhatimize vakit ayırmazsak, yarın hastalığa çok daha fazla vakit ayırmamız gerekebilir” diyerek kelamlarını sonlandırdı. Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
