Yaz tatiliyle birlikte çocukların ve ergenlerin toplumsal medya kullanımları da arttı. 13 yaşından evvel toplumsal medya hesabı açılmasının sakıncalı olduğunu belirten uzmanlar, toplumsal medya kullanımında bilgilendirmenin ve çocuğa rol model olmanın ehemmiyetine dikkat çekiyor. Uzmanlara nazaran, çocuklar 3 yaşından evvel ekranlı aygıtlarla tanıştırılmamalı, 12 yaşından evvel de cep telefonu alınmamalı.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Neriman Kilit, çocuk ve ergenlerde toplumsal medya kullanımı ve ailelerin dikkat etmesi gerekenler konusunda değerlendirmelerde bulundu.
3 yaşından evvel ekranlı aygıtlarla tanıştırılmamalı
Günümüzde çocukların, teknolojinin çok ağır kullanıldığı bir dünyanın içerisine doğduğunu belirten Neriman Kilit, “Doğumundan itibaren gerek çocuğu oyalamak, gerek yemek yedirmek, gerek sakinleştirmek için ebeveynlerimiz teknolojiyi kullanabiliyor. Lakin hem inançlı bağlanmanın oluşması hem de çocukta lisan ve irtibat yeteneklerinin sağlıklı bir biçimde gelişebilmesi için 3 yaşından evvel çocukların ekranlı aygıtlarla tanıştırılması uygun değildir.” ikazında bulundu.
Yaş periyotlarına nazaran kullanım mühleti ne kadar olmalı?
Ayrıca ekranlı aygıtlarla erken müsabakanın çok kıymetli tesirleri olduğunu vurgulayan Neriman Kilit, yaş periyotlarına nazaran ekran kullanım müddetlerinin sonlandırılması gerektiğini belirterek şunları söyledi: “Bu çocuklarda çok erken yaşta ekran bağımlılığı ve açlık tokluk hissi gelişimi, sağlıklı tuvalet eğitimi ve ekran olmadan kendi kendini sakinleştirme yetisi gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir. 3 yaşından sonra okul öncesi yaş kümesi için önermiş olduğumuz günlük kişisel teknoloji kullanımı 30 dakika, birinci öğretim yaşında birinci 4 yıl 45 dakika, ikinci 4 yılda 1 saat, lise çağlarından sonra ise 2 saattir. Yani yetişkinlik çağlarında da teklifimiz 2 saatle sınırlanmasıdır.”
12 yaşından evvel cep telefonu alınmamalı
Bu süreçte ergenlik öncesi yani 12-13 yaşları öncesinde çocuklara kişisel cep telefonu alınmasını tavsiye etmediklerini belirten Neriman Kilit, “İnternet kullanımının bu yaşlara kadar mesken içinde herkesin kullanabileceği ve çocuk kilidi olan bir bilgisayardan ebeveyn kontrolünde olmasından ve toplumsal medya’nın ferdi kullanımına ve hesap açılmasına müsaade verilmemesini önermekteyiz.” diye konuştu.
Sosyal medyanın, çift taraflı ve eş vakitli olmak kaydı ile bilgilerin paylaşıldığı, diğer beşerlerle iletişime geçildiği ve diyalogların kurulduğu, vakit ve mekân sınırlamasının olmadığı, internet sunucularından hizmet alan bir medya alanı olduğunu tabir eden Neriman Kilit, bu özelliklerinden dolayı giderek daha sık kullanıldığını söyledi. Neriman Kilit, “Özellikle ergenlikle birlikte çocuklarımız hem arkadaşlarıyla haberleşmek hem de gelişen dünyadaki değişikliklerden haberdar olmak ve ilgi alanı olan hususlarda paylaşımlarda bulunabilmek için toplumsal medyayı ağır bir formda kullanmayı talep etmektedir.” diye konuştu.
13 yaşından evvel toplumsal medya kullanımına müsaade verilmemeli
Çocukların oyun oynayacağı alanların yok olması, ebeveynlerin çalışma hayatından fırsat bulamayıp aile içi paylaşımlarının azalmasına kadar başka birçok sebeple çocukların toplumsal medya kullanımına yöneldiğini kaydeden Neriman Kilit, “Genellikle çocuklar tarafından kullanılan toplumsal medya ağları olarak, facebook, instagram, twitter formunda sıralanabilir. Uygulamalarda her ne kadar hesap oluşturma yaşı 13 olsa da sistem tarafından denetleme düzeneği bulunmadığı için burada görev ebeveynlere düşmektedir.”dedi.
Çocuğun toplumsal medya kullanımına 13 yaşından sonra müsaade verilmesi tavsiyesinde bulunan Neriman Kilit, çocukların toplumsal medya kullanımında kurallar koyarken öncelikle çocuğun kişisel özelliklerinin ön planda tutulması gerektiğini söyledi.
Psikiyatrik meseleler varsa toplumsal medya kullanımı ertelenebilir
Psikiyatri Uzmanı Neriman Kilit, çocuğun karar verme yetisini etkileyen DEHB, yıkıcı davranım bozukluğu, dürtü denetim bozukluğu yahut duygudurum bozukluğu üzere psikiyatrik bir bozukluğu olması halinde ergenlik sonuna yahut çocuğun psikiyatrik bozukluğunun belli bir nizama girene kadar toplumsal medya kullanımının ertelelenmesinin bile kelam konusu olabileceğini kaydetti.
Ebeveynler bu tavsiyelere kulak verin
Ergenlik yaşındaki bireylerin hormanal ve bilişsel süratli gelişimlerinden dolayı yanlışsız karar verme yetilerinin sonlu ve yavaş yavaş gelişim sürecinde olduğunu kaydeden Neriman Kilit, ebeveynlere tavsiyelerini şöyle sıraladı:
- Başlangıçta ebeveynlerle ortak hesap açılması önerilebilir.
- Çocuğa yabancılarla konuşmaması, muhtemel durumlarda yaşanabilecek istismara varabilecek makûs sonuçlar hakkında bilgi verilmelidir.
- Günlük kullanım müddeti konusunda günde 2 saati geçmeyerek biçimde ebeveynin rol model olması gerekir.
- Kullanım mühleti haricinde kişinin toplumsal hayattan arkadaşlarıyla yüz yüze vakit geçirmesinin vereceği hazzın toplumsal medyayla yakalanamayacağı anlatılmalıdır.
- İnternetin olumsuz bir şekilde kullanılmasının birey üzerinde, depresyon, yalnızlık, toplumsal çevresiyle kurduğu bağların zayıflaması üzere sorunları ortaya çıkarabileceği anlatılmalıdır.
- Çocuğun spor ve sanata yönlendirilmesi teşvik edilmelidir.
- Ayrıca bireylerin gündelik hayatında önemli bir yer kaplayan, planlarını toplumsal medya hesaplarına göre yaparak uygulayan, sosyalleşmeyi ve kültürel faaliyetlerini internet üzerinden gerçekleştiren bireylerin “sosyal medya bağımlısı” haline gelebileceği ve her yaşta kişinin kendini bundan müdafaası gerektiği anlatılmalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
